Hoe werkt empowerment binnen het buddyschap?

In onze vorige blogpost kon je lezen hoe onze kanszoekende buddy’s empowerment ervaren. Ze voelen zich beter en geloven opnieuw in hun eigen kracht en invloed op hun omgeving. Hieruit ontstaat motivatie om iets aan hun gedrag te veranderen: mensen komen terug buiten, gaan zichzelf beter verzorgen en zetten stappen richting (vrijwilligers)werk.

Deze resultaten komen echter niet ‘zomaar’ tot stand. De kansbiedende buddy speelt hierin een grote rol. In mijn onderzoek heb ik ook de achterliggende processen van het buddyschap in kaart gebracht. Hoe werkt dit nu precies?

front

Ondanks de diversiteit onder de buddytrajecten in mijn onderzoek was er veel overeenkomst in de achterliggende processen die noodzakelijk waren om tot een ‘succesvol’ empowermentproces te komen. De figuur hierboven geeft een mooi overzicht. Klik op de balken hieronder voor mee info over elk aspect.

Het buddyschap start met een menselijke interactie tussen twee buddy’s, gekenmerkt door gelijkwaardigheid en respect. Buddy’s leren elkaar op een open manier kennen en aanvaarden. Enkele kanszoekende buddy’s zagen ook gelijkenissen met hun buddy. Dat zij bijvoorbeeld ook problemen hebben. Die herkenning bevordert het gevoel van gelijkwaardigheid. Daarnaast is ook de fysieke aanwezigheid van de buddy belangrijk, deze is in het begin vaak nodig om bepaalde acties te ondernemen. Het gaat hier om het ‘er zijn voor elkaar’.

“Menselijkheid, dat is de kleine schouder, dat is het stuk kleine input dat gebeurt. Maar dat leidt tot iets groots.”

Deze menselijke interactie maakt dat kanszoekende buddy’s zich veilig voelen bij hun buddy. Dit is een vereiste om de buddy te kunnen vertrouwen, wat op zijn beurt noodzakelijk is om samen een langdurige relatie aan te gaan. Soms is dit vertrouwen er meteen, als een soort “klik”. Bij andere kanszoekende buddy’s zit het vertrouwen ver weg, en kan het langzaam groeien doordat ze zich opnieuw als mens behandeld voelen.

Wanneer er sprake is van een vertrouwensrelatie kan de kanszoekende buddy op verhaal komen. Ze gaven bijna allemaal aan eerst hun hele levensverhaal gedaan te hebben bij hun buddy. Nadien willen ze praten over de dingen die hen bezighouden. Het kan lang duren vooraleer ze uitgepraat zijn, hier gaan soms maanden over. Voor de kanszoekende buddy’s is dit luisterend oor van groot belang, zij voelen zich niet meer gehoord door de samenleving.

Twee kansbiedende buddy’s getuigen:

 “Ja dat is wel lang zo geweest, ik was precies de pispaal, allez, zo voelde dat niet, maar zo was het wel. Dat was ook nodig voor het vertrouwen, maar ik diende precies eerst vooral voor uw frustraties.”

 

“In het begin zat ik vooral in de luisterende positie. Als wij ergens toekwamen, de eerste minuten is dat mijn buddy die vertelt en vertelt. En ik zet mijn oortjes dan open hé. Vaak gaat het over de kinderen, omdat ze daar ook het meeste mee bezig is ook, hé. En ik ben zelf ook niet zo’n babbelaar, dus dat komt goed uit. Dus dat maakt het voor mij gemakkelijk.”

Naarmate de relatie vordert ontstaat er meer dialoog tussen de buddy’s. Hierin heeft de kansbiedende buddy drie rollen. Enerzijds verlangt men dat de buddy nog steeds luistert, de buddy als luisterend oor. Anderzijds wil de deelnemer nieuwe ideeën van de buddy horen, hier wordt de buddy gezien als inspirator die nieuwe inzichten kan brengen. Daarnaast wil men van de buddy ook advies horen, dan treedt de buddy op als adviseur. De deelnemers verwachten dan een ‘oplossing’ voor een probleem en gaan er nadien mee aan de slag.

Een kansbiedende buddy getuigt:

“Mijn buddy vertelt meer en meer dingen van zichzelf. In het begin was ze daar ook open over, ze is altijd heel open geweest ook over kwetsbare dingen, maar wat ik het meeste heb zien groeien is dat je durft en kunt zeggen wat je moeilijk vindt en jouw zoektocht daarin. Je stelt je open, ik vraag dat niet, maar ik hoor dat je dan wilt dat ik er iets over vertel. En zij pikt dat op. Ik vind dat mooi dat ik haar dan kan bevestigen dat zij er iets mee doet. […] En ik vind dat een grote openheid dat ze het durft en kan verwoorden. Dat vind ik een heel belangrijk punt in de relatie. Dat maakt mij heel blij, die zoektocht naar de kracht in je. Jij doet dat zelf en ik heb het geluk dat ik naast je mag lopen. Ik ben je dankbaar en heel fier. Je doet het toch maar!”

Deze dialoog wordt erg gewaardeerd, bijna alle kanszoekende buddy’s gaven aan “zo goed met hun buddy te kunnen praten”.

“Dat is die schouderklop, ik heb dat als kind nooit gekregen, ik heb dat nooit gehad. Zo eens horen van ‘ge zijt goed bezig’. Deden wij iets goed, kregen we een lap tegen ons oren en deden we iets slecht, dan kregen we ook een lap tegen ons oren. Dus ja… Dus voor mij het belangrijkste was die steun en iemand die naar mijn verhaal luisterde.”

Uit deze gesprekken wordt veel steun geput. De kanszoekende buddy’s ervaren dat ze er niet alleen voor staan, dat ze bij iemand terecht kunnen. Moeilijke situaties kunnen nu worden besproken en hier put men de noodzakelijke kracht uit om situaties aan te pakken. Zo (her)wint de  kanszoekende buddy het geloof in eigen krachten, wat het gehele empowermentsproces stimuleert en helpt om tot resultaten van empowerment te komen.

Naast dit proces van vertrouwen, dialoog en ervaren steun, lopen twee parallelle processen. Ten eerste zijn onze kansbiedende buddy’s (vaak onbewust) een bron van inspiratie en treden ze op als rolmodel. Ze tonen de kanszoekende buddy’s dat er ook andere manieren zijn om zich te gedragen en in het leven te staan. Kanszoekende buddy’s kunnen (onbewust) gedragingen of attitudes overnemen. Het gaat dan over zichzelf verzorgen, hoe ze zich voelen of in sommige gevallen zelfs het laten van gewoontes (zoals drankgebruik). 

Ik ben rustiger hé, met de sociale dienst kon ik vaker ne zenuwaanval krijgen, dat krijg ik bij mijn buddy echt niet. Mijn buddy blijft altijd rustig, ze geeft mij die rust. Ze heeft wel een goede invloed gehad dat ik me nu rustig en goed voel. Want zij is altijd rustig, ze neemt voldoende tijd. Zij is rustig.”

 

 “Mijn buddy is sowieso ook genen drinker, dus als hij geen alcohol drinkt, dan ik ook niet. Ge ziet zo een andere omgeving, hé. En daar houd ik mijn eigen aan vast.”

Dit zijn kleine, subtiele voorbeelden van hoe de buddy als rolmodel optreedt. Naast de buddy als rolmodel is er nog een ander proces dat zich afspeelt binnen het buddyschap, namelijk deelname aan de samenleving.

Buddy’s gaan regelmatig samen op stap, waardoor de kanszoekende buddy zijn of haar vertrouwde omgeving verlaat. Er worden nieuwe activiteiten gedaan, zoals het bezoeken van culturele plaatsen, gebruik maken van de openbare ruimte (wandelen, parkbezoek), festivals, etc. Hierdoor voelen de kanszoekende buddy’s zich (opnieuw) meer betrokken bij de samenleving, ze maken er weer deel van uit.

“Mijn buddy? Ja, die heeft mijn wereld terug, hoe moet ik dat nu zeggen? Door terug naar een tentoonstelling te gaan, of zoals vorig jaar naar de kerstmarkt te gaan, dat was zalig voor mij. Want alleen ga ik niet naar een kerstmarkt gaan, ik heb daar niets te zoeken. Ge ziet hier geen kerstsfeer hé. Voor mij is dat een dag zoals een andere, want ik ga ook dieje dag alleen zijn.”

 

“Want als je financieel onafhankelijk bent, hebt ge mogelijkheden hé, dan is dat geen probleem. Maar nu… Ik ben in één keer in menselijke armoede geraakt euh, levenskwaliteit ook in armoede en cultureel helemaal in armoede! Dus als je in armoede leeft heb je geen mogelijkheid dat mee te maken. […] Nu met de buddy spreken we af en zijn we in het MAS geweest, naar die tentoonstelling geweest. Dat is gratis geweest met die A-kaart. En wat ook is, want als ge alleen bent, die setting is niet bedoeld voor alleen zijn. Het is het gezelschap. Want als ge ergens binnenkomt, ge komt alleen binnen, die blikken zijn op u. Dat is dan “wat doe ik hier?” […] Nu kom ik meer buiten.”

Deelname aan de samenleving is een belangrijk onderdeel van armoedebestrijding. Het buddytraject van ATK slaagt erin kanszoekende buddy’s terug in contact te brengen met de samenleving.

Tot slot is het belangrijk om mee te geven dat de uitkomsten van empowerment bij onze kanszoekende buddy’s niet volledig te herleiden zijn naar het buddyschap. Naast de buddy’s hebben de deelnemers ook een netwerk van familie, vrienden en hulpverleners dat bij deze processen betrokken is. Hun invloed willen we niet miskennen.

Met mijn buddy en heel veel mensen, niet alleen met den buddy, maar door met heel veel mensen te babbelen hé. Want ik heb nog een verpleging waarover ik niet heb geklapt, ik heb dan nog outreach die met mij klapt. […] Ik denk dat ik zo’n vijf mensen heb waar ik in de week mee klap. Dus neen, […] het is niet alleen mijn buddy hé. Dat is het niet alleen bij mij. Het zijn meerdere factors.”

– Saan Van Elsen, medewerker buddy operations ATK

Gerelateerde artikels

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

En mis geen enkel verhaal van ArmenTeKort

Share on facebook
Deel op Facebook
Share on twitter
Deel op Twitter
Share on linkedin
Deel op Linkedin
Share on whatsapp
Deel op Whatsapp

Gelukkig zijn er mensen zoals u

Naar een samenleving zonder kansarmoede

Met één klik. Tussen twee mensen.

Kansrijke en kansarme stadsgenoten met elkaar verbinden. Dat is de essentie van onze werking. Ze gaan samen op stap en worden vrienden, buddy’s. Vanuit die klik ontstaan er nieuwe kansen.

We leren je graag kennen op één van onze volgende sessies:

Geen evenementen gevonden!
Meer laden
Geen evenementen gevonden!
Meer laden

Samenbergop zoeken 30 buddy’s voor een traject van twee jaar. Ze maken duo’s van kanszoekende en kansbiedende inwoners uit Wetteren en randgemeentes.

Meer info & inschrijven