Gul, nieuwsgierig en gedreven

“Als architect kun je niet om duurzaamheid heen. Voor mijn vennoot Tom Hindryckx, mezelf en ons team bij LOW-architecten gaat dit echter veel verder dan puur technische duurzaamheid, we streven ook naar sociale duurzaamheid in elk project.” Stijn Cockx

Bij LOW-architecten denken ze continu na over de sociale duurzaamheid van een bouwproject. Bij het uittekenen van een gebouw stellen ze zich de vraag hoe ze een werkplek of woongebouw kunnen ontwerpen waar mensen elkaar ontmoeten. Welk gebouw bouw je op welke plek? Wat is er verantwoord en wat niet?

De toekomst ligt volgens Stijn in het samenbrengen van verschillende programma’s in grootschalige bouwprojecten. Waar grote torens in het verleden een monofunctioneel karakter hadden als woon- of kantoorruimte, gaan deze gebouwen evolueren naar een combinatie van woontypologieën met zoveel mogelijk kwaliteit voor de mensen die er wonen en/of werken. Vormen van woon/werkruimtes met een mix van bewoners, van programma’s die elkaar versterken. Een woonzorgcentrum met een crèche bijvoorbeeld, of een co-housingsite waar de gepensioneerde buurvrouw op de hond van de werkende buren let. Een project ontwerpen dat een verrijking betekent voor alle bewoners en de buurt, is voor LOW-architecten een geslaagde opdracht.

Eén van de allereerste projecten van LOW-architecten waar Stijn bijzonder trots op is ‘Teddy Picker’ in hartje Brussel. Een complexe site, in de stedelijke ruimte die het tweetal met hun team op een creatieve en duurzame manier hebben omgevormd tot een functioneel en modern gebouw waarin een woonruimte, een B&B en een handelszaak onderdak hebben gevonden.

“We zoeken bewust naar projecten die ons uitdagen op technisch, ruimtelijk of maatschappelijk vlak. Liefst een combinatie van… het zoeken naar creatieve oplossingen voor complexe situaties dat triggert ons.”

Stijn Cockx ziet een constante evolutie in architectuur. Dat kan ook niet anders. Oplossingen die 20 jaar een goed idee leken, blijken vandaag niet meer te werken. LOW-architecten stimuleert hun klanten en de aannemers waarmee ze werken om mee te gaan in een verhaal van circulariteit, of het nu gaat om hergebruik van materialen, van water of van structuren. Samen met het gebruik van natuurlijke materialen kan dat een bouwproject in eerste instantie wel duurder maken, maar het resultaat is dat er in de verre toekomst een gebouw staat dat mits kleine ingrepen de tand des tijds kan doorstaan.

Zoals de totaalrenovatie van de drie neoclassicistische kabinetsgebouwen van de Vlaamse Overheid aan het Martelaarsplein in Brussel. Waar de complexiteit op een hoger niveau getild wordt omdat de gebouwen beschermd erfgoed zijn. Daar hergebruikt LOW-architecten onder andere de oude leistenen van het dak en wordt de aannemer gevraagd om bepaalde materialen te herstellen in plaats van te vervangen.

“Brutal yet refined. Zo noemde een journalist ons werk eens en dat vonden we een groot compliment. Want die combinatie van eenvoud en oog voor detail typeert onze projecten. Het is ook wat ik bewonder in het werk van collega’s.”

Die collega’s zijn grote namen in de architectuurwereld als het Zwitsterse Herzog & De Meuron, Xavier Degeyter die het nieuwe Provinciehuis in Antwerpen ontwierp en het Rotterdamse architectenteam van Rem Koolhaas OMA. Eén-voor-één architecten die een soort van brutaliteit in hun ontwerpen behouden met aandacht voor details. De kwaliteit zit in de eenvoud van de materialen met hier en daar een oogstrelende toets. Kwaliteit zonder compromissen is waar LOW-architecten en hun grote voorbeelden voor staan.

“Ik heb niet liever dan dat ik een concept ook kan uitwerken, handen uit de mouwen, met laarzen aan volop in de modder op een bouwterrein, dat is voor mij echt architect zijn. ‘Doen’ trekt me aan in mijn werk en ook in de aanpak van ArmenTeKort. Ze blijven niet nadenken over kansarmoede maar pakken het aan door veerkrachtige Antwerpenaren te verbinden met stadsgenoten in kansarmoede. Die hands-on-aanpak is de reden waarom ik vrijwilliger ben bij ArmenTeKort.”

Toch heeft Stijn als buddy moeten leren dat er vanuit zijn wereld geen pasklare oplossingen zijn voor een zo complexe materie als kansarmoede. Als buddy ben je dan ook geen hulpverlener maar eender een vriend, een luisterend oor.

“Waar ik het meest van geschrokken ben, is hoe ver onze werelden uit elkaar liggen. Ook al wonen we bij wijze van spreken bij elkaar om de hoek. Er zijn duizend-en-één kleine dingen waardoor je elkaar niet tegenkomt en waardoor de wereld van mensen in kansarmoede steeds kleiner wordt. Die drempel is ook veel groter dan ik dacht en niet alleen financieel, er is ook een sociale kloof. Sociale skills die mij met de paplepel ingegeven zijn, heeft mijn buddy niet meegekregen. Hij komt door zijn omstandigheden en beperkt budget ook weinig in situaties waar hij die vaardigheden kan leren. ”

Ondanks die verschillen zijn Stijn en zijn buddy ondertussen al 4 ½ jaar bevriend. Stijn ziet het buddyschap ook als een gewone vriendschap met hetzelfde vertrouwen dat hij aan zijn andere vrienden geeft. Hij aanvaardt zijn buddy ook zoals hij is, want water bij de wijn doen dat hoort nu eenmaal in elke relatie. Het was nooit zijn intentie om zijn buddy te helpen of nuttig te zijn voor hem. Dat is ook de bedoeling niet van het buddyschap. Stijn geeft afentoe wel raad maar de opvolging laat hij volledig aan zijn buddy.

“In het begin van mijn buddyschap zei bezieler van ArmenTeKort Theo Vaes tegen me ‘een traject is een succes als je het alletwee minstens twee jaar volhoudt’. Dat leek me toen een weinig ambitieuze uitspraak. Maar nu weet ik dat twee jaar lang twee werelden die zo ver uit elkaar liggen, verenigen een echt succesverhaal is.”

Wil jij als partner of als buddy ook het verschil maken in de strijd tegen kansarmoede? ArmenTeKort wil tegen eind 2023 nog 5.000 buddyduo’s vormen om zo kansarmoede meer zicht- en ruchtbaarheid te geven. Schrijf je in voor een infosessie en ontdek waarom en hoe we dat aanpakken: https://bit.ly/3dfVWaS